Lộ trình học tiếng Anh cho người mất gốc từ con số 0

Bạn từng loay hoay khi nghe tiếng Anh mà không hiểu? Muốn nói một câu đơn giản cũng không biết bắt đầu từ đâu? Nếu câu trả lời là “có”, thì bạn không hề cô đơn.

Rất nhiều người - dù đã học tiếng Anh từ lâu - vẫn rơi vào trạng thái gọi là "mất gốc". Nhưng bạn đừng lo, nếu có lộ trình học đúng và kiên trì từng bước, bạn hoàn toàn có thể lấy lại nền tảng và tiến bộ rõ rệt.

Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ thế nào là mất gốc tiếng Anh, nguyên nhân phổ biến và đặc biệt là lộ trình học tiếng Anh cho người mất gốc.

Hãy bắt đầu lại từ hôm nay để tiếng Anh không còn là rào cản!

Thế nào là mất gốc tiếng Anh? Vì sao nhiều người gặp tình trạng này?

Người mất gốc tiếng Anh là người không nắm vững kiến thức nền tảng như từ vựng cơ bản, các thì phổ biến, phát âm chuẩn và kỹ năng giao tiếp hàng ngày. Họ thường gặp khó khăn khi đọc hiểu, viết đúng ngữ pháp, nghe không ra hoặc ngại nói vì sợ sai.

Khi bị mất gốc, việc học tiếng Anh trở nên nặng nề, dễ nản – từ theo bài trên lớp đến ứng dụng trong công việc hay cuộc sống đều gặp trở ngại.

Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến khiến nhiều người học mãi vẫn không tiến bộ – thậm chí ngày càng quên hết kiến thức đã học:

• Thiếu chú ý, không tập trung khi học: Trong môi trường lớp học đông người hoặc khi học online không giám sát, bạn dễ mất tập trung. Lâu dần, việc học trở nên hời hợt, không hiệu quả, dẫn đến tiếp thu chậm hoặc “nghe rồi để đó”.
• Học đối phó, không có động lực thật sự: Nhiều người học tiếng Anh chỉ để qua môn, lấy chứng chỉ hoặc “cho có”, chứ không xuất phát từ nhu cầu thật. Khi thiếu động lực nội tại, bạn sẽ khó theo đuổi một lộ trình học tiếng Anh một cách nghiêm túc và kiên trì.
• Thiếu kiên nhẫn, dễ bỏ cuộc: Học ngoại ngữ là hành trình dài hạn, cần sự đều đặn. Nhưng khi không thấy kết quả ngay, nhiều người dễ bỏ ngang, dẫn đến “học hoài vẫn dậm chân tại chỗ”, rồi mất niềm tin vào khả năng của chính mình.
• Áp dụng sai phương pháp học: Ghi chép rập khuôn, học vẹt không hiểu bản chất, không ôn tập đúng cách, hoặc học mà không thực hành sẽ khiến bạn “học trước – quên sau”. 
• Ngại giao tiếp vì sợ sai: Nỗi sợ nói sai khiến nhiều người “im lặng cho an toàn”. Nhưng càng ngại nói, bạn càng không luyện phản xạ – và vòng luẩn quẩn mất gốc tiếp tục kéo dài.
• Thiếu môi trường luyện tập thực tế: Nếu bạn chỉ học lý thuyết mà không áp dụng vào kỹ năng nghe – nói – đọc – viết hằng ngày, kiến thức sẽ nhanh chóng bị lãng quên. Một lộ trình học tiếng Anh cho người mất gốc hiệu quả luôn đi kèm môi trường luyện tập phù hợp.
• Tự ti về khả năng ngôn ngữ: Một số người nghĩ rằng mình “không có năng khiếu học ngoại ngữ”, nên dù có cố gắng, họ vẫn không dám tiến xa. Thực tế, học tiếng Anh là kỹ năng – không phải năng khiếu. Và kỹ năng thì hoàn toàn có thể rèn luyện được.

Tin vui là mất gốc không phải là dấu chấm hết! Bạn hoàn toàn có thể bắt đầu lại, xây nền từ con số 0 nếu có một lộ trình học tiếng Anh cho người mất gốc bài bản – phù hợp với khả năng và mục tiêu của chính bạn.

Những điều cần lưu ý trước khi bắt đầu lộ trình học tiếng Anh cho người mất gốc

Trước khi bắt đầu bất kỳ lộ trình học tiếng Anh cho người mất gốc nào, việc chuẩn bị tâm lý đúng và đặt kỳ vọng thực tế sẽ giúp bạn học hiệu quả hơn, tránh bỏ cuộc giữa chừng vì quá tải hoặc nản lòng.

Dưới đây là 4 điều quan trọng bạn nên ghi nhớ:

• Đừng đặt quá nhiều áp lực phải giỏi ngay từ đầu

Một trong những sai lầm thường gặp khi học lại tiếng Anh là kỳ vọng quá cao – muốn nghe hiểu, nói lưu loát chỉ sau vài tuần. Nhưng thực tế, lộ trình học tiếng Anh cho người mất gốc là một hành trình dài hạn, cần được xây từ nền tảng cơ bản. 

Hãy đặt mục tiêu nhỏ, phù hợp với trình độ hiện tại, và học đều đặn mỗi ngày. Mỗi tiến bộ nhỏ đều xứng đáng được ghi nhận – đó là động lực để bạn đi xa hơn.

• Học từ dễ đến khó, đừng đốt cháy giai đoạn

Trong lộ trình học tiếng Anh cho người mất gốc, việc nắm chắc bảng chữ cái, phát âm chuẩn, từ vựng theo chủ đề và các thì cơ bản là ưu tiên hàng đầu. 

Nếu bạn vội nhảy sang phần nâng cao khi nền tảng chưa vững, bạn sẽ dễ nản và bỏ cuộc. Học chậm mà chắc sẽ giúp bạn xây dựng nền móng vững vàng, từ đó tiến bộ nhanh hơn về sau.

• Chọn tài liệu học phù hợp với trình độ hiện tại

Không phải giáo trình nào cũng phù hợp với người mới bắt đầu. Một lộ trình học tiếng Anh cho người mất gốc hiệu quả cần đi kèm tài liệu phù hợp. Học đúng tài liệu sẽ giúp bạn dễ tiếp thu và duy trì được hứng thú học lâu dài.

• Lập kế hoạch học rõ ràng, nhưng linh hoạt

Học mà không có kế hoạch cũng giống như đi mà không biết đích đến. Bạn cần lên lịch học cụ thể cho từng tuần, chia nhỏ mục tiêu theo kỹ năng: từ vựng, nghe, viết, nói... 

Tuy nhiên, lộ trình học tiếng Anh cho người mất gốc cũng nên linh hoạt – để bạn không bị áp lực khi bận rộn hoặc gặp khó khăn.

Tóm lại, việc thiết lập tư duy học đúng đắn là bước đầu tiên để bạn xây dựng một lộ trình học tiếng Anh cho người mất gốc bền vững. Bắt đầu chậm rãi, đi chắc từng bước – bạn sẽ sớm thấy sự khác biệt rõ rệt trong khả năng ngôn ngữ của mình.

Lộ trình học tiếng Anh cho người mất gốc

Nếu bạn đang học lại từ con số 0, đừng cố gắng nhảy cóc hay ép bản thân học thật nhanh. Điều bạn cần là một lộ trình học tiếng Anh cho người mất gốc được thiết kế khoa học, phù hợp với năng lực và thời gian của bạn.

Dưới đây là lộ trình gồm 8 giai đoạn, được sắp xếp theo trình tự hợp lý. Mỗi giai đoạn tập trung vào một kỹ năng hoặc nhóm kiến thức nền tảng quan trọng.

Giai đoạn 1: Xác định mục tiêu và thời gian học tiếng Anh

Không có mục tiêu rõ ràng, bạn sẽ dễ bỏ cuộc giữa chừng. Việc học ngoại ngữ không thể “đâm đầu mà học” mà không biết mình đang học để làm gì.

Bạn có thể đặt các cột mốc cụ thể trước khi bắt đầu lộ trình học tiếng Anh cho người mất gốc như sau:

• Trong 3 tháng: Học vững từ vựng và cấu trúc ngữ pháp cơ bản, hiểu được các đoạn văn ngắn và giao tiếp được trong những tình huống đơn giản.
• Trong 6 tháng: Tự tin giao tiếp bằng tiếng Anh với người nước ngoài ở mức độ cơ bản, tham gia các cuộc hội thoại về chủ đề quen thuộc như thời tiết, sở thích, du lịch…
• Sau 9 tháng: Đạt được một số chứng chỉ cơ bản (như A2-B1), có thể sử dụng tiếng Anh trong công việc hoặc học tập.

Gợi ý: Viết mục tiêu ra giấy và dán ở góc học tập để tạo động lực mỗi ngày!

Có thể bạn quan tâm:

• Tổng hợp các ngữ pháp tiếng Anh cho người mất gốc
• 8+ hội thoại tiếng Anh cơ bản, dễ nhớ & cách học hiệu quả

Giai đoạn 2: Luyện phát âm chuẩn - nền tảng của mọi kỹ năng

Phát âm chuẩn là yếu tố quan trọng giúp bạn nghe tốt, nói hay và tránh hiểu nhầm trong giao tiếp – đặc biệt trong lộ trình học tiếng Anh cho người mất gốc, nơi bạn cần xây dựng lại khả năng phản xạ ngôn ngữ từ đầu.

Đừng vội học từ vựng hay ngữ pháp nếu bạn chưa nắm được cách phát âm chuẩn bảng IPA (International Phonetic Alphabet) gồm 44 âm (20 nguyên âm (Vowels) và 24 phụ âm (Consonant Sounds)).

Một số mẹo luyện phát âm hiệu quả cho người mới bắt đầu theo lộ trình học tiếng Anh cho người mất gốc:

• Tập trung học 3-5 âm mỗi ngày, lặp lại đều đặn.
• Luyện với các video hướng dẫn phát âm trên YouTube (ví dụ: Rachel’s English, BBC Learning English).
• Dùng app có tính năng chấm điểm phát âm như Elsa Speak hoặc Say It.
• Ghi âm lại giọng mình để tự nghe và cải thiện.

Giai đoạn 3: Xây dựng vốn từ vựng tiếng Anh cơ bản

Từ vựng là chiếc chìa khóa giúp bạn mở cánh cửa giao tiếp. Bạn không cần học 10.000 từ ngay lập tức, nhưng nên học theo cụm chủ đề quen thuộc: số đếm, màu sắc, gia đình, đồ vật trong nhà, thực phẩm…

Cách học từ vựng hiệu quả dành cho người theo lộ trình học tiếng Anh cho người mất gốc:

• Chọn học 5-10 từ mỗi ngày - việc duy trì tần suất học sẽ giúp kho từ vựng của bạn tăng dần theo thời gian.
• Dùng thẻ từ (flashcards) hoặc ứng dụng như Anki, Quizlet để ôn lại thường xuyên.
• Học kèm hình ảnh hoặc tình huống sử dụng để dễ nhớ hơn.
• Viết ví dụ cụ thể với mỗi từ vựng để hiểu rõ cách dùng.
• Khi học một từ mới, đừng quên ghi chú thêm từ đồng nghĩa và trái nghĩa – đây là mẹo nhỏ giúp bạn nhân đôi (thậm chí nhân ba) vốn từ chỉ trong một lần học.

Ví dụ:

Giai đoạn 4: Nắm chắc ngữ pháp tiếng Anh cơ bản

Ngữ pháp là bộ khung giúp bạn xây dựng câu đúng, rõ ràng và có ý nghĩa. Đối với lộ trình học tiếng Anh cho người mất gốc, nên tập trung vào những phần sau:

• Các thì cơ bản: hiện tại đơn, hiện tại tiếp diễn, quá khứ đơn, hiện tại hoàn thành
• Các loại từ: danh từ, tính từ, động từ, trạng từ
• Các cấu trúc câu thường gặp: câu khẳng định, phủ định, nghi vấn
• Câu hỏi với Wh-questions (What, When, Why…), Yes/No questions

Khi học, bạn nên kết hợp làm bài tập tiếng Anh mất gốc từ sách hoặc website uy tín để thực hành và củng cố kiến thức ngay lập tức.

Tài liệu gợi ý: “Essential Grammar in Use” của Raymond Murphy – sách ngữ pháp nổi tiếng thế giới, cực kỳ thân thiện với người mới học, có phần lý thuyết ngắn gọn kèm bài tập thực hành ngay sau đó.

Giai đoạn 5: Luyện nghe tiếng Anh hàng ngày

Nghe là kỹ năng đòi hỏi nhiều sự kiên nhẫn, đặc biệt trong lộ trình học tiếng Anh cho người mất gốc, khi bạn còn chưa quen với tốc độ nói, ngữ âm hay từ vựng thường gặp trong hội thoại.

Nếu bạn luyện nghe tiếng Anh đúng cách và đều đặn mỗi ngày, khả năng bắt âm, hiểu ý và phản xạ tự nhiên sẽ cải thiện rõ rệt chỉ sau vài tuần.

Xem thêm: Tại sao luyện nghe tiếng Anh dễ hơn luyện nói tiếng Anh?

Dưới đây là 4 bước luyện nghe cơ bản, phù hợp với người mới bắt đầu trong lộ trình học tiếng Anh cho người mất gốc:

1. Nghe toàn bộ bài không dừng lại: Hãy chọn một đoạn hội thoại hoặc video ngắn (1–3 phút), bật lên và nghe trọn vẹn một lượt để nắm nội dung chính. Không cần hiểu từng từ, chỉ cần tập trung vào ý chính và bối cảnh chung.
2. Ghi chú nhanh (note-taking): Ở lần nghe thứ hai, hãy chuẩn bị giấy và bút, ghi lại những gì bạn nghe được – càng nhiều càng tốt. Không cần chính xác 100%, chỉ cần tập trung vào các từ khóa và thông tin quan trọng.
3. Chép chính tả (dictation): Ở lần nghe thứ ba, bạn nên nghe từng câu (có thể tua lại) và cố gắng viết ra chính xác từng từ. Sau đó, so sánh với bản transcript hoặc phụ đề để kiểm tra lỗi nghe – phát âm – chính tả của mình.
4. Nghe lại và đối chiếu: Cuối cùng, hãy nghe lại một lần nữa khi đã hiểu rõ nội dung. Lúc này bạn nên đọc thầm theo hoặc lặp lại từng câu (shadowing) để luyện phát âm và ngữ điệu.

Mẹo nhỏ cho người mới bắt đầu:

• Chọn nguồn nghe phù hợp như: VOA Learning English (chậm, rõ ràng), BBC Learning English (có phụ đề), hoặc các video dạy tiếng Anh có ngữ điệu chuẩn.
• Bắt đầu từ chủ đề đơn giản như: chào hỏi, giới thiệu bản thân, mô tả thời tiết…
• Duy trì nghe ít nhất 15–30 phút mỗi ngày. Nghe ngắn nhưng đều đặn sẽ hiệu quả hơn “nghe bù” vào cuối tuần.

Việc luyện nghe không chỉ giúp bạn hiểu người khác nói gì, mà còn gián tiếp cải thiện khả năng phát âm, phản xạ và tư duy tiếng Anh – những yếu tố cực kỳ quan trọng trong bất kỳ lộ trình học tiếng Anh cho người mất gốc nào nếu bạn muốn sử dụng ngôn ngữ để giao tiếp thực tế.

Giai đoạn 6: Luyện kỹ năng đọc hiểu

Đừng vội đọc các bài dài hay tài liệu học thuật ngay từ đầu. Với lộ trình học tiếng Anh cho người mất gốc, hãy bắt đầu từ những gì ngắn gọn, đơn giản và gần gũi – điều đó sẽ giúp bạn vừa hiểu nội dung, vừa có cảm giác “đọc được tiếng Anh” rất sớm.

Hướng dẫn luyện đọc hiệu quả cho người mất gốc:

1. Chọn nội dung phù hợp với trình độ: Ưu tiên truyện ngắn thiếu nhi, bài blog học tiếng Anh, đoạn văn mẫu có chủ đề quen thuộc (ví dụ: sở thích, thói quen hằng ngày, miêu tả người…). Tránh những văn bản học thuật hoặc báo chí khó hiểu.
2. Đọc to thành tiếng: Khi bạn đọc thành tiếng, bạn đang luyện cùng lúc 3 kỹ năng: đọc – phát âm – nghe. Đây là phương pháp đặc biệt hữu ích trong giai đoạn đầu của lộ trình học tiếng Anh cho người mất gốc, khi bạn cần làm quen với âm thanh và nhịp điệu của ngôn ngữ.
3. Gạch chân từ mới và tra cứu nghĩa: Nếu gặp từ lạ, đừng vội bỏ qua. Hãy gạch chân và tra nghĩa ngay sau khi đọc xong đoạn. Quan trọng là hiểu từ trong ngữ cảnh, không cần cố gắng dịch từng chữ sang tiếng Việt.
4. Ghi chú và ôn tập: Ghi lại các cụm từ hay, cấu trúc câu thú vị và áp dụng vào đoạn văn của chính bạn sau đó. Đây là cách biến “kiến thức người khác” thành “vốn ngôn ngữ của mình”.

Gợi ý tài liệu dễ luyện đọc cho người mới bắt đầu:

• Series “Oxford Bookworms Starter”
• Trang blog học tiếng Anh đơn giản (ví dụ: EnglishClub, LearnEnglish Teens – British Council)
• Các đoạn văn có bản dịch song ngữ hoặc có audio đi kèm để bạn đọc – nghe song song

Giai đoạn 7: Tập nói tiếng Anh trôi chảy

Sợ nói tiếng Anh là nỗi ám ảnh phổ biến với người mới bắt đầu – đặc biệt trong giai đoạn đầu của lộ trình học tiếng Anh cho người mất gốc. Nhưng nếu bạn không bắt đầu, bạn sẽ không bao giờ cải thiện.

Dưới đây là một số cách luyện nói hiệu quả, rất phù hợp để áp dụng trong lộ trình học tiếng Anh cho người mất gốc:

1. Tự nói trước gương: Hãy chọn một chủ đề đơn giản (ví dụ: giới thiệu bản thân, kể về thói quen hằng ngày…) và luyện nói trước gương. Việc này giúp bạn điều chỉnh khẩu hình, luyện phát âm và giảm bớt cảm giác “ngại nói”.
2. Ghi âm giọng nói: Dùng điện thoại để ghi âm đoạn nói của mình, sau đó nghe lại để phát hiện lỗi phát âm, ngữ điệu. Đây là cách tự kiểm tra cực kỳ hiệu quả, giúp bạn cải thiện từng ngày.
3. Luyện nói theo mẫu (shadowing): Nghe một đoạn hội thoại ngắn, sau đó lặp lại từng câu ngay sau người bản ngữ. Phương pháp này giúp bạn rèn phản xạ, phát âm và ngữ điệu sát với người bản xứ.
4. Tìm bạn học cùng luyện nói: Nếu có bạn đồng hành, hãy dành thời gian trao đổi bằng tiếng Anh mỗi tuần ít nhất 1–2 lần. Bạn có thể tham gia các câu lạc bộ tiếng Anh giao tiếp hoặc các app trò chuyện cùng bạn bè quốc tế để tạo một môi trường để luyện tập ngôn ngữ này.
5. Tận dụng app hoặc AI để luyện nói mọi lúc, mọi nơi: Một số app như Cake, Duolingo Speaking,... có chức năng nhận diện giọng nói, chấm điểm phát âm và gợi ý sửa lỗi.

Đặc biệt, bạn có thể luyện hội thoại với ChatGPT hoặc các AI chatbot mô phỏng giao tiếp tiếng Anh. Đây giải pháp cực kỳ phù hợp cho người theo lộ trình học tiếng Anh cho người mất gốc, vì bạn không lo bị đánh giá và có thể luyện bất cứ lúc nào.

Gợi ý prompt để bắt đầu luyện nói với AI:

“Let’s practice a basic English conversation. Please ask me questions as if we’re meeting for the first time.”

Giai đoạn 8: Luyện viết tiếng Anh đơn giản mỗi ngày

Viết là kỹ năng “thầm lặng” nhưng cực kỳ quan trọng trong bất kỳ lộ trình học tiếng Anh cho người mất gốc nào. 

Không giống như nói, viết cho bạn thời gian suy nghĩ, tra từ, kiểm tra ngữ pháp – và đó cũng là lúc bạn xâu chuỗi toàn bộ kiến thức từ từ vựng, ngữ pháp, cấu trúc đến cách diễn đạt.

Người mất gốc nên bắt đầu từ việc viết ngắn, viết đơn giản – sau đó tăng dần độ dài và độ phức tạp khi bạn đã tự tin hơn.

Cách luyện viết tiếng Anh cho người mới bắt đầu:

1. Bắt đầu với câu đơn: Viết những câu cơ bản xoay quanh các chủ đề quen thuộc như: “I like coffee.”, “My favorite color is blue.”, “I wake up at 6 a.m.”. Mục tiêu là viết đúng ngữ pháp và dùng từ chính xác.
2. Nâng cấp lên đoạn văn ngắn (3–5 câu): Sau khi viết từng câu, hãy nối chúng thành một đoạn hoàn chỉnh. Ví dụ, viết đoạn văn ngắn giới thiệu bản thân, kể về một ngày đi học, hoặc mô tả người bạn thân.
3. Tự sửa lỗi và viết lại: Đừng chỉ viết xong là xong. Hãy đọc lại, đối chiếu với cấu trúc đúng, hoặc nhờ công cụ như Grammarly, ChatGPT hoặc người có chuyên môn giúp bạn sửa lỗi. Sau đó, hãy viết lại bản đã chỉnh sửa để ghi nhớ, điều này rất quan trọng trong lộ trình học tiếng Anh cho người mất gốc.
4. Viết nhật ký tiếng Anh: Đây là cách luyện viết thú vị, tự nhiên và giúp bạn hình thành thói quen tư duy bằng tiếng Anh. Mỗi ngày, chỉ cần viết 4–5 câu về một điều nhỏ trong ngày của bạn là đủ.

Khi vốn từ đã tốt hơn, bạn có thể học cách viết email, tin nhắn, bài viết mạng xã hội bằng tiếng Anh – đây là những dạng viết thực tế, có tính ứng dụng cao.

Việc học lại tiếng Anh không hề dễ dàng – đặc biệt là khi bạn không biết bắt đầu từ đâu, hoặc cảm thấy mất phương hướng giữa hàng trăm giáo trình và tài liệu. 

Nhiều người dù rất quyết tâm nhưng lại bỏ cuộc giữa chừng vì thiếu một lộ trình rõ ràng, phương pháp phù hợp và môi trường học tập hỗ trợ.

Hiểu được những trăn trở đó, trung tâm tiếng Anh VUS đã xây dựng một khóa học tiếng Anh cho người mất gốc, với lộ trình được thiết kế bài bản, dễ tiếp cận, phù hợp với người bắt đầu lại từ con số 0.

• Áp dụng phương pháp SocialTech-Based Learning, kết hợp học truyền thống với công nghệ
• Giáo viên 100% có bằng giảng dạy quốc tế, giàu kinh nghiệm và luôn đồng hành cùng học viên
• Học viên được tự học linh hoạt với hệ thống đa phương tiện, luyện tập mọi lúc, mọi nơi
• Tăng phản xạ tự nhiên với phương pháp immersive learning – học qua tình huống thực tế

Đăng ký ngay để được kiểm tra trình độ miễn phí và tư vấn lộ trình học phù hợp!

Bắt đầu học tiếng Anh hôm nay

Tìm hiểu thêm

Không có ai là "mất gốc mãi mãi" nếu họ dám bắt đầu lại. Chỉ cần bạn học đúng cách, theo lộ trình học tiếng Anh cho người mất gốc rõ ràng, kiên trì từng bước - việc sử dụng tiếng Anh thành thạo không còn là một giấc mơ xa vời. 

Hãy để VUS đồng hành cùng bạn trên hành trình xây lại nền tảng tiếng Anh từ con số 0 - để mỗi ngày học đều mang lại một bước tiến rõ rệt.